2. GESCHIEDENIS VAN HET GEBOUW VAN DE KANSELARIJ.
De Kanselarij van de Spaanse Ambassade is een voormalig herenhuis dat aan Graaf Philippe de Brouchoven de Bergeyck toebehoorde. Op 23 mei 1929 werd het gebouw door Francisco José Gutiérrez de Agüera y Bayo, destijds Ambassadeur van Spanje in Brussel, op naam van de Spaanse staat gekocht. De koop kon dankzij een gulle schenking van de in de kurksector bedrijvige Manuel Pereña afgesloten worden. De welgestelde Catalaanse industrieel zorgde er bijgevolg voor dat het Huis van Spanje in België onderkomen vond. De heer Pereña betaalde niet enkel de aankopsom van het gebouw maar “voldeed ook aan alle lasten en heffingen die uit de overeenkomst voortvloeiden”, zoals blijkt uit de toenmalige documenten. Op de plechtige inhuldiging van het gebouw waren zowel leden van de Spaanse regering en van het Diplomatiek Corps aanwezig, als Spaanse burgers die in België verbleven. In het verleden, tussen 1919 en 1929, had men de Legatie in de Residentie gehuisvest.
In de statuten van het Huis van Spanje worden de volgende functies vermeld: de solidariteit tussen Spaanse inwijkelingen en de Belgische bevolking bewerkstelligen; de Spaanse handelsbelangen in Brussel behartigen; bijdragen tot het prestige van Spanje in het buitenland; nieuwe Spaanse inwijkelingen begeleiden bij hun vestiging en inburgering; de band met de Latijns-Amerikaanse gemeenschap aanhalen, en tegelijk dienst doen als ambassade, consulaat, Departement Cultuur en Officiële Kamer van Koophandel van Spanje in België. De vier ruime etages van het gebouw herbergden destijds de verenigingen Asociación Bélgica-España Cervantes, Unión Hispano-belga, Círculo Hispano-belga-americano, Sociedad Española de Beneficencia, net als het Bureau voor Toerisme, de Kamer van Koophandel en de Spaans-Belgische Kamer voor Wetenschappelijke Samenwerking. Al deze instellingen vielen onder de bevoegdheid van de Ambassadeur van Spanje.
3. GESCHIEDENIS VAN DE RESIDENTIE.
De Residentie, gelegen in de Montoyerstraat 26, werd op 7 november 1919 door de Markies van Villalobar, Rodrigo de Saavedra y Vinent, gekocht. De toenmalige Gevolmachtigde Minister van Spanje regelde de aankoop voor rekening en ten gunste van de Spaanse regering en vestigde er de Spaanse Legatie in Brussel die uit de Archimedesstraat verhuisde. Daarnaast kocht hij ten persoonlijke titel de woonst met nummer 22 en verrichtte hij werken om beide gebouwen onderling te verbinden. Toen hij overleed, moesten de werken ongedaan worden gemaakt om het gebouw dat aan de Spaanse overheid toebehoorde opnieuw af te sluiten.
De Residentie werd in 1996 -vier jaar eerder was het interieur volledig vernieuwd-tot bouwkundig erfgoed uitgeroepen omwille van zijn historische en artistieke waarde. Opvallend is het wapenschild aan de hoofdingang: een geschenk van de Belgische beeldhouwer Devraese, tevens fervent bewonderaar, goede kenner en vriend van Spanje. “Toen ik verhuisde, merkte hij op, en hij had gelijk, dat er iets ontbrak aan de muur en hij stelde mij voor het wapenschild te beeldhouwen dat zich aan de Puerta de Bisagra van Toledo bevindt, wat een perfect en bijzonder decoratief resultaat opleverde” (brief d.d. 6 juli 1920, in Brussel gedateerd, van de Markies van Villalobar gericht aan Z.E. de Markies van Lema, Graaf van Ripalda, destijds Minister van Staat). In dezelfde brief staat vermeld dat de bronzen muurlampen aan de trap “bewonderenswaardig vervaardigd waren en deden denken aan de balustrade van het Parijse huis Vian”, net als het smeedwerk aan enkele deuren, “en de scharnieren, deurknippen en elektriciteitsmeters in de salons en hoofdkamers”.
De Kanselarij en de Residentie bevinden zich in de Europese wijk, de vroegere Leopoldswijk uit de late 19de en vroege 20ste eeuw, één van de meest elegante en residentiële buurten uit Brussel die door het Koninklijk park, het Leopoldspark en het Jubelpark wordt afgebakend. Tegen de helft van de 20ste eeuw onderging de wijk een radicale transformatie om er het gros van de toenmalige Europese instellingen te huisvesten. Terwijl het Berlaymont-, Justus Lipsius-, en sinds 2017 ook het Europagebouw, respectieve zetels van de Europese Commissie, de Raad van de Europese Unie en de Europese Raad, zich rondom het Schumanplein bevinden, worden rond het Luxemburgplein het Europees Parlement en iets verder het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s gehuisvest. Een project uit 2009 van de hand van de prestigieuze Franse architect, Christian de Portzamparc, in 1994 met de Pritzkerprijs onderscheiden, voorziet erin de openbare dienstverlening in de wijk te verbeteren door handels- en vrijetijdsruimtes te voorzien en nieuwe gebouwen op te richten die als toegangspoort fungeren voor deze wijk die hoofdzakelijk uit bureaupanden bestaat”.